سلنیوم یکی از اجزای تشکیل دهنده آنزیم های آنتی اکسیدان (گلوتاتیون پراکسیداز) است که از بدن در برابر صدمات اکسیداتیو محافظت می کند. این عنصر برای استفاده از ید در تولید هورمون تیروئید، برای عملکرد سیستم ایمنی و عملکرد سیستم باروری ضروری می باشد. در ادامه دکتر مهناز شکروی اطلاعات مفیدی در مورد این ماده ارزشمند در بدن در اختیارتان قرار می دهد . تا انتهای مقاله با ما همراه باشید .
سلنیوم چیست ؟
سلنیوم با علامت اختصاری Se یک ماده معدنی ضروری برای بدن بوده که از بسیاری از فرایندهایی که در بدن صورت می‌گیرد، پشتیبانی می‌کند. این ماده مغذی در حفظ متابولیسم هورمون تیروئید، سنتز DNA و محافظت از بدن در برابر آسیب اکسیداتیو و همچنین جلوگیری از بروزعفونت‌ها نقشی اساسی دارد. با مصرف مواد غذایی حاوی selenium می‌توان این ماده معدنی را برای بدن تامین کرد. این عنصر در بافت‌های بدن انسان به خصوص ماهیچه اسکلتی ذخیره شده و بعد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان خوراکی‌ها آجیل برزیلی بیشترین مقدار سلنیم را دارد. همچنین از طریق مصرف قرص سلنیوم نیز می‌توان این ماده معدنی ارزشمند را برای بدن فراهم نمود.
علائم کمبود سلنیوم در بدن
علائم کمبود این عنصر موارد مختلفی را شامل می‌شود که موارد زیر رایج‌ترین آنها هستند:
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- ضعف عضلانی
- ناباروری در زنان و مردان
- خستگی
- مه مغزی
- ریزش مو
با مشاهده علائم بالا در مورد احتمال کمبود selenium با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا در صورت لزوم مکمل‌هایی حاوی سلنیوم برای شما تجویز شود.
مهم ترین فواید سلنیوم
در اینجا خواص سلنیوم را به طور خلاصه برای شما عنوان می‌کنیم:
- تقویت سیستم ایمنی با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی
- موثر در حفظ سلامت غده تیروئید
- کمک به درمان ریزش مو و تقویت رشد موها
-کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی
- کاهش احتمال ابتلا به سرطان‌هایی مثل سرطان پروستات
- تقویت حافظه
- بهبود علائم آسم
- کاهش احتمال سقط جنین
تقویت سیستم ایمنی بدن
توانایی سلنیوم در کاهش استرس اکسیداتیو و مقابله با رادیکال‌های آزاد بسیار چشمگیر است. کاهش استرس اکسیداتیو در واقع التهاب را کاهش می‌دهد و در نتیجه سیستم ایمنی بدن را ارتقا می‌بخشد. این ویژگی مهم را می‌توان مدیون خاصیت آنتی اکسیدان فوق‌العاده قوی سلنیوم دانست. پاسخ‌های ایمنی نسبت به عوامل بیماری‌زا در بدن ما متفاوت هستند؛ به عنوان مثال نوع Th1، با ویروس‌ها و باکتری‌های درون سلولی و نوع Th2، با کرم‌های انگلی و انگل‌های خارج سلولی به مقابله می‌پردازد. سلنیوم ممکن است پاسخ ایمنی نوع Th1 را بیشتر از نوع Th2 افزایش دهد اما در هر صورت مطالعات نشان می‌دهند که کمبود سلنیوم تاثیر قابل توجهی در ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن خواهد داشت. مصرف مکمل‌های سلنیوم همچنین تعداد گلبول‌های سفید خون را افزایش می‌دهد که این مسئله نیز می‌تواند عاملی برای بهبود سیستم دفاعی بدن باشد.
چه کسانی به مصرف مکمل سلنیوم نیاز دارد
* در کشورهای پیشرفته کمبود این ماده‌ی معدنی نادر است و بیشتر در مواردی دیده می‌شود که فرد دچار التهاب روده ای حاد باشد مانند بیماری کرون و یا این که بخشی از معده‌ی آنها با جراحی خارج شده باشد. این مشکلات باعث می‌شود که جذب سلنیوم با مشکل روبه رو شود. این بیماران نیاز دارند تا از مکمل سلنیوم استفاده کنند تا کمبود آن جبران شود.
* میزان سلنیوم خون افرادی که از بیماری‌های جدی التهابی یا بیماری‌های عفونی شدید رنج می‌برند نیز پایین است برای همین لازم است که از مکمل استفاده کنند.
* افرادی که از کمبود ید رنج می‌برند نیز می‌توانند مکمل سلنیوم مصرف کنند. کمبود ید نیز در کشورهای پیشرفته نادر است اما در کشورهای در حال توسعه دسترسی به ید محدود است. محققان معتقدند که کمبود سلنیوم وضعیت کمبود ید را بدتر می‌کند. حتماً می‌دانید که کمبود ید روی عملکرد غده‌ی تیروئید تأثیر منفی می‌گذارد.
* افرادی که به مدت طولانی تغذیه‌ی وریدی داشته‌اند نیز به مصرف مکمل سلنیوم نیاز دارند.
افرادی که از آکنه، آسم، سرطان کولورکتال، سرطان مری، ناباروری، کیست رحمی، بیماری پارکینسون، بیماری‌های پارادونتال (که بافت‌های محافظتی دندان‌ها را درگیر می‌کند)، پسوریازیس، آب مروارید و سرطان معده رنج می‌برند.
بهترین زمان مصرف سلنیوم
اگر جهت جبران کمبود بدن خود نسبت به سلنیوم بخواهید از قرص سلنیوم یا دیگر مکمل‌های حاوی این ماده مغذی استفاده کنید، توصیه کلی این است که آن را همراه با وعده‌های غذایی اصلی خود میل کنید. در این صورت احتمال بروز عوارض جانبی نیز به حداقل خواهد رسید. اگر از مکملی استفاده می‌کنید که در کنار سلنیوم حاوی دیگر مواد مغذی مثل ویتامین‌های گروه B است، در این صورت پیشنهاد می‌شود که آن را به هنگام صبح میل کنید تا انرژی بیشتری در اختیار بدن شما قرار گیرد.
موارد منع مصرف داروی سلنیوم
- به تاریخ انقضای داروی سلنیوم توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی سلنیوم را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
قبل از تجویز دارو، پزشک را در صورت وجود موارد زیر مطلع کنید:
-در صورت حساسیت به این دارو یا داروها و مواد دیگر
- بارداری
- شیردهی
- مشکلات کلیوی (یا اگر دیالیز می‌شوید)
- کم کاری غده تیروئید
- سرطان پوست
- اختلال عملکرد دستگاه گوارش (از جمله ناراحتی معده)
- اگر سیگاری هستید
- اگر الکل مصرف می‌کنید
کلام آخر
مکمل سلنیوم ، یک مکمل غذایی مناسب و آنتی اکسیدان قوی محسوب می شود که باعث تقویت و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن می گردد. سلنیوم همچنین به عملکرد نرمال غده تیروئید وحفظ مو و ناخن های طبیعی نقش دارد.
سلنیوم به بدن در تولید سلنوپروتئین هایی كه به عنوان آنتی اكسیدان عمل می كنند كمك می كند. همچنین از سیستم ایمنی بدن، عملکرد پروستات و تحرک اسپرم پشتیبانی می کند. غده تیروئید نیز از سلنیوم برای تولید هورمون T4 استفاده می کند، همچنین سلنیوم در تبدیل هورمون T4 به هورمون T3 نقش مهمی دارد و یکی از دلایلی که امروزه کم کاری تیروئید بویژه در بانوان بسیار شایع شده است کمبود عناصر ید و سلنیوم در برنامه غذایی افراد می باشد.
اکنون با مطالعه مقاله بالا با کمبود سلنیوم در بدن و فواید آن آشنا شدید چنانچه برای خرید مکمل سلنیوم نیاز به مشاوره دارید می توانید در بخش تماس با ما از دکتر مهناز شکروی بپرسید .
